Η Ραφήνα πρόκειται για έναν ιστορικό δήμο, ο οποίος κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια. Στην περιοχή έχουν βρεθεί σε ανασκαφές ορθογώνια σπίτια της προϊστορικής εποχής, καθώς και εγκαταστάσεις κατεργασίας χαλκού. Η πόλη αρχικά ονομαζόταν «Αραφήν» από τον πρώτο της κυβερνήτη, τον Αραφήνα, ο οποίος ήταν ένας από τους 100 ήρωες της Αττικής. Η αρχαία Ραφήνα βρισκόταν πάνω από το λιμάνι στη θέση Ασκηταριό (παραλία Μαρίκες) και εκεί βρέθηκαν οχυρωμένοι οικισμοί της πρώιμης εποχής του Χαλκού. Αργότερα η πόλη ονομάστηκε Νέα Τρίγλια καθώς εγκαταστάθηκαν εκεί κάτοικοι της Τριγλίας από τη Μικρά Ασία. Κατά τη διάρκεια του διωγμού το 1922, πολλοί από αυτούς μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα με τα πλοία του Τριγλιανού εφοπλιστή Φίλιππου Καβουνίδη και εγκαταστάθηκαν στη Ραφήνα το 1923. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για την ιστορία και τη ζωή αυτών των κατοίκων με το να επισκεφθείτε το Λαογραφικό μουσείο που ίδρυσαν οι Τριγλιανοί μετά την εγκατάσταση τους στη Ραφήνα.

Εκτός από τη σπουδαία ιστορία της, η Ραφήνα ξεχωρίζει και για τις δύο μοναδικές παραλίες της, την κεντρική η οποία βρίσκεται δίπλα από το λιμάνι και προσελκύει τον περισσότερο κόσμο και τη δημοφιλή παραλία «Μαρίκες», η οποία οφείλει το όνομά της στη Μαρίκα Χίλμπερτ, μια Αυστριακή που έφτασε στη Ραφήνα με την οικογένειά της μετά το 1920 και στην οποία ανήκει το σπίτι στην άκρη της παραλίας. Αυτό που κάνει την παραλία Μαρίκες να ξεχωρίζει είναι το ότι δίπλα βρίσκεται το Ασκηταριό, έναν σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο μεταλλουργίας από την προϊστορική εποχή που δημιουργήθηκε από ασκητές το 3.000 π.Χ. και έμοιαζε μορφολογικά με το Άγιο Όρος. Από το λιμάνι της Ραφήνας μπορείτε εύκολα με ένα γιοτ να ανακαλύψετε τους κοντινούς παραλιακούς προορισμούς όπως η Νέα Μάκρη και ο Μαραθώνας ή με την ενοικίαση ενός καταμαράν μπορείτε να οργανώσετε διακοπές στα κοντινά νησιά των Κυκλάδων, όπως η Μύκονος, η Άνδρος και η Τήνος αλλά και στο Μαρμάρι Ευβοίας.